کنفرانس اختصاصی پلیاستیشن و توسط مدیرعامل فعلی سونی و البته با نام رمز NGP معرفی شد. کمی بعد در نمایشگاه E3 2011، این کنسول دستی با نام Vita به نمایش گذاشته شد و نهایتا در ۲۲ فوریه ۲۰۱۲ رسما وارد بازار اروپا و امریکا گردید. شاید اگر ویتا را در دست نگرفته باشید تصور کنید که از نظر ظاهری تفاوت چندانی با PSP ندارد، اما در حقیقت ویتا به مراتب خوش ساختتر از PSP بوده و از نظر قدرت سختافزاری و امکانات جانبی به شدت ارتقاء یافته است.
پیش از شروع مقاله از امیر اسماعیلی عزیز که در تهیه این بررسی کمک بسیاری به ما نمودند کمال تشکر را داریم.
در داخل جعبه PS Vita: کنسول بازی ویتا، شارژر، کابل برق، کابل USB وجود دارد و خبری از کارت حافظه و هدفون نیست.
اگر نگاهی به مشخصات سختافزاری پلیاستیشن ویتا بیاندازید متوجه میشوید که سونی هر آنچه در توان داشته برای قدرت بخشیدن به ویتا به کار گرفته است. این کنسول دستی مجهز به پردازنده ۴ هستهای است که قدرت گرافیکی نزدیک به پلیاستیشن ۳ دارد. صفحه نمایش ۵ اینچی آن نیز از نوع AMOLED چندلمسی میباشد. علاوه بر صفحه نمایش لمسی، در پشت کنسول نیز یک صفحه لمسی دیگر وجود دارد که کنترل بازیکن در بازیها را بیشتر میکند. ویتا یک کنسول اختصاصی بازی است که به لطف ابزارهای مختلف کنترلی شامل صفحههای لمسی، کنترلرهای آنالوگ، دوربین و دکمههای فیزیکی، دست تولیدکنندگان را برای ساخت بازیهای جذاب و متفاوت باز گذاشته است.
طراحی ظاهری و سختافزار
سونی طراحی کلی پلیاستیشن قابل حمل خود را تغییر نداده است یعنی PS Vita شباهت زیادی به PSP دارد. اما هر چند قالب کلی هر دو نسل کنسول دستی پلیاستیشن یکسان میباشد ولی از نظر کیفیت ساخت بدنه و تجهیزات سختافزاری، ویتا یک سرو گردن از نسل قبلی، خوش ساختتر است. در واقع جنسبدنه ویتا از پلاستیک مرغوب و مستحکمتری ساخته شده و دکمههای کم و زیاد کردن صدا در ویتا شبیه به دکمههای آيفون ۴ گردیدهاند.
ویتا مجهز به دو دوربین یکی در جلو و یکی در پشت، صفحه نمایش چندلمسی در جلو و صفحه لمسی در پشت، دو استیک آنالوگ، دکمههای جهت (D-Pad)، دکمههای بالا یا Shoulder و همچنین دو خروجی اسپیکر در طرفین است. اگر اهل بازی باشید حتما از کنترل کاملی که این دکمهها در بازیهای مختلف در اختیار کاربر قرار میدهند آگاه هستید.
همانطور که در اینفوگرافی بالا مشاهده میکنید، در قسمت بالا علاوه بر دکمههای کم و زیاد کردن حجم صدا، دکمه پاور، اسلات حافظه (برای اضافه کردن کارتهای حاوی بازی) و پورت لوازم جانبی که احتمالا در آینده وارد بازار خواهند شد نیز وجود دارند. در قسمت پشت ویتا یک دوربین VGA و زیر آن یک صفحه لمسی بزرگ قرار دارد که کنترل بازیکن برروی بازیها را بیشتر میکند. در قسمت پایین نیز پورت USB، جک هدفون و اسلات حافظه گنجانده شده است.
دو اسپیکر با کیفیت نیز در کنار کنترلرهای آنالوگ جای گرفتهاند. کیفیت اسپیکرها برای یک ابزار پرتابل بسیار خوب است و اگر در اتاق آرام، در حال بازی با ویتا باشید از صدای خروجی آنها لذت خواهید برد. هرچند نمایشگر ویتا نسبت به نسخه قبلی یعنی PSP-3000 بزرگتر شده اما ضخامت آن هنوز ۱۸.۶ میلیمتر است. اگر پیش از این تجربه استفاده از کنسولهای دستی را داشته باشید، میدانید که اگر ضخامت از این باریکتر شود دیگر استفاده از آن راحت نخواهد بود و به خوبی در دست جای نخواهد گرفت.
سونی در طراحی ویتا تمام تلاش خود را کرده تا یک ابزار ارگونومیک و دوست داشتنی را خلق کند. حقیقا بازی کردن با ویتا لذت بخش بوده و این وسیله بسیار خوب در دست جای میگیرد، کنترلرهای آنالوگ اندازه مناسبی دارند و دکمهها نیز به خوبی طراحی شدهاند. عادت کردن به استفاده از نمایشگر لمسی پشت دستگاه و همچنین خود صفحه نمایش لمسی جلو کنسول نیاز به کمی زمان دارد اما سونی تمام سعی خود را کرده تا دست بازیسازان را باز بگذارد تا آثار خلاقانهای بسازند.
نمایشگر
شاید یکی از جذابترین بخشهای ویتا نمایشگر فوقالعاده با کیفیت و دوستداشتنی آن باشد. ویتا مجهز به یک نمایشگر ۵ اینچی از نوع Super AMOLED Plus با رزولوشن ۹۶۰ در ۵۴۴ پیکسل میباشد که توسط سامسونگ تولید شده است. این نمایشگر، رنگ مشکی را فوقالعاده عمیق و دیگر رنگها را جذاب و دقیق نمایش میدهد. تصویر در تمام قسمتها با کیفیت یکنواخت و قابل قبول قابل مشاهده بوده و زاویه دید آن نیز بسیار خوب است. زوایه دید مناسب یکی از نکات ضروری برای نمایشگر یک کنسول دستی است، با ویتا شما میتوانید به راحتی از زوایای مختلف به نمایشگر نگاه کرده و از بازی لذت ببرید.
هرچند نمایشگر از نوع براق است، اما انعکاس نور در محیطهای روشن خیلی آزاردهنده نیست. البته استفاده از آن در محیطهای پرنور نیز خیلی جذاب به نظر نمیرسد. تراکم پیکسلها در نمایشگر ویتا 220ppi (پیکسل در اینچ) است. اگر بخواهید آن را با تلفنهای هوشمند مقایسه کنید، لازم است بدانید که تراکم پیکسل نمایشگرهای رتینا حدود 326ppi و نمایشگر Galaxy Nexus حدود 316ppi است.
خوشبختانه چیدمان پیکسلها در نمایشگر ویتا از نوع RGB بوده و خبری از ماتریس Pentile نیست. تراکم پیسکلها نیز به اندازه کافی بالاست تا هیچ پیکسلی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نباشد.
صفحه لمسی این نمایشگر که بیشتر برای استفاده در منوها و گشت و وبگردی استفاده میشود به خوبی تلفنهای هوشمند مدرن امروزی کار میکند و حرکت منوها و صفحههای مختلف به نرمی انجام میشود.
دوربین
ویتا مجهز به دوربین VGA یکی در پشت و یکی در جلو کنسول است. این دوربینها رزولوشن ۶۴۰ در ۴۸۰ پیکسل دارند و هرچند کیفیت عکسبرداری آن از 3DS نینتندو بهتر است اما در نهایت عکسهای گرفته شده با آن کیفیت قابل قبولی ندارند. در واقع این دوربین برای استفاده در بازیها بکار گرفته میشود نه عکسبرداری و یا ضبط ویدیو. با دوربین ویتا حتی میتوان فیلمبرداری کرد اما هیچ وقت سعی نکنید آن را امتحان کنید!
اما اگر بخواهید در مورد کاربرد دوربین در بازیها بدانید، باید بگویم که ویتا قادر به اجرای کارهای خارقالعادهای است که در بخش ویتا و واقعیت افزوده به طور کامل به آن پرداختهایم.
کنترلرها
پلی استیشن ویتا تقریبا هر نوع روش و ایدهای را که در زمینه کنترل بازی در دنیای کنسول و موبایل وجود دارد در خود جای داده است، از سیستم سنتی استفاده از دکمهها گرفته تا کنترل حرکتی. چیدمان دکمهها و ارگونومی کنسول ویتا تا حد زیادی به PSP شباهت دارد، که شامل چهار دکمه Face و دو دکمه Shoulder و یک D-pad در کنار دو دسته آنالوگ میشود. این دستههای آنالوگ بر خلاف کنترلر پلی استیشن 3 در هنگام فشرده شدن به صورت دکمه عمل نمیکنند. اضافه شدن کنترلر آنالوگ دوم به ویتا یکی از مهمترین تغییرات نسبت به PSP به شمار میرود. همه دوستداران بازی آرزوی سیستم قابل حملی با این مشخصات را داشتهاند. اما تنها کمیت مهم نیست و کیفیت این دستهها نیز اهمیت دارد. دستههای آنالوگ برخلاف کنسولهای PSP و3DS تنها روی یک سطح دو بعدی حرکت نمیکنند و همانند دسته آنالوگ کنسولهای خانگی مثل پلی استیشن 3 و ایکس باکس 360 دارای حرکت طبیعیتری میباشند. البته این کنترلرهای آنالوگ ارتفاع کمی دارند و تنها چند میلیمتر از سطح ویتا جدا شدهاند. این به دین معناست که نسبت به نمونه مشابه کنسولهای خانگی شما باید پروسهی طولانی تری را برای ماهر شدن در استفاده از آنها طی کنید، با این حال این سیستم نسبت به کنسولهای قابل حمل گذشته پیشرفت قابل ملاحضهای داشته است.
به طور مثال دستههای آنالوگ به هیچ عنوان با نمونه موجود در PSP قابل مقایسه نیستند و نمونه استفاده شده در 3DS با اینکه دقیق است اصلا به راحتی نیست و ارگونومی آن را ندارد. در 3DS یا PSP بیشتر اوقات دست شما از روی دسته آنالوگ لیز میخورد، چون برخلاف دسته آنالوگ ویتا ارتفاع ندارند و تنها در یک سطح 2 بعدی حرکت میکند.
دکمههای Face (در تصویر مشخصات فنی در ابتدای مقاله با نام Action Buttons) با اینکه اندازه کوچکی دارند اما کلیک کردن روی آنها بدون مشکل انجام میشود، کیفیت این دکمه همانند دکمههای کنسول DSi است. فشردن دکمههای Shoulder حالتی مناسب و همانند ماشه تفنگ را دارد و در بازیهای اکشن مانند Uncharted بسیار حس خوبی ایجاد میکنند. D-pad در ویتا بسیار دقیق است و بر خلاف کنسول PSP و دیگر کنسولهای پلیاستیشن که چهار جهت را با استفاده از چهار دکمه مجزا ایجاد میکردند ، از یک دکمه یکپارچه استفاده نموده است. البته تا حدی فاصله بین دکمههای Face و D-pad به کنترلرهای آنالوگ کم بوده و ممکن است در بازیهای سریع و پر زد و خورد، دست شما اشتباها به آن برخورد کند و دستور اشتباه به ویتا ارسال کنید. اما خیلی زود به این سیستم چیدمان عادت خواهید کرد و از کیفیت عملکرد دکمههای مختلف و دستههای آنالوگ لذت خواهید برد. در ضمن شاید اندازه کوچک دستههای آنالوگ تا حدی در بازیهایی که نیاز به تغییر جهت ناگهانی دارند (مانند بازیهای مبارزهای دو نفره) یک مزیت هم به حساب بیاید.
زیر دستهآنالوگ سمت چپ دکمه خانه وجود دارد که لوگوی نقرهای رنگ پلی استیشن روی آن حک شده است. این دکمه در هنگام اعلام اخطار و یا پیام، نوری به رنگ بنفش مایل به آبی و در هنگام شارژ شدن رنگ نارنجی را نمایش میدهد. با یک کلیک روی این دکمه شما به صفحه اصلی خواهید رفت و اگر این دکمه را برای چند لحظه پایین نگهدارید به صفحه تنظیمات و کنترل روشنایی تصویر، شدت صدا و تنظیمات میکروفون هدایت میشوید. دسترسی سریع به سیستم تنظیم روشنایی بسیار کاربردی است و می تواند نبود دکمه اختصاصی همانند PSP را جبران کند. با این حال به نظر میرسد که بعضی از برنامهها کنترل شما را روی روشنایی تصویر محدود میکنند و تنها اجازهی یک شدت روشنایی خاص را میدهند.
دکمه Start و Select زیر دسته آنالوگ سمت راست قرار دارند و شکل آنها شبیه دکمه خانه میباشد، با این تفاوت که کوچکتر هستند. اندازه کوچک و محل قرار گیری نامتعارف این دو دکمه تا حدی یافتن سریع انها را به هنگام بازی مشکل میکند که البته آنقدرها هم اهمیت ندارد و پس از مدت کوتاهی به آن عادت خواهید کرد.
ویتا از یک صفحه نمایش مالتی تاچ خازنی استفاده میکند که این تکنولوژی امروزه در اکثر محصولات هوشمند قابل حمل مشاهده میشود. بنابراین همانند 3DS و یا DSi خبری از قلم نیست. لایه روی صفحه نمایش ویتا از جنس پلاستیک است و شاید لمس آن به راحتی و روانی صفحه نمایش شیشهای تلفنهای هوشمند نباشد، اما نکته قابل توجه دقت و سرعت عمل بسیار خوب آن است. مورد جالب دیگر در مورد کنترلهای متعدد موجود روی این دستگاه، وجود یک صفحه تاچپد است که اندازهای مشابه صفحه نمایش ویتا دارد و دقیقا در پشت آن قرار گرفته است. این تاچپد امکان لمس اشیاء درون صفحه نمایش را از پشت دستگاه میدهد. نکته اصلی این صفحه تاچپد این است که دیگر انگشتان دست در هنگام لمس اشیاء درون صفحه، جلوی دید شما را نمیگیرد و در بسیاری از موارد موجب کنترل راحتتر و دید بهتر میشود.
ویتا در کنار تمام موارد ذکر شده ، سنسورهای حرکتی مانند ژیروسکوپ، شتابسنج و قطبنمای دیجیتال (که همانند کنترلرهای SIXAXIS پلی استیشن 3 عمل میکند) را شامل میشود.
بازیها
بازیهای کنسول ویتا بر روی کارتهای حافظهای اختصاصی به بازار عرضه میشوند، سونی نام "ویتا کارت" را برای آنها برگزیده است. ویتا کارت در جعبهای آبی رنگ هم عرض جعبه بازیهای PSP و سه چهارم ارتفاع آن قرار داده میشود. علت اندازه بزرگ این جعبه نسبت به ویتا کارت این است که باید در فروشگاههای بازی به اندازه کافی جلوهی تبلیغاتی داشته باشد، ولی به نظر ما نصف این اندازه هم برای ویتا کارت کافی است، چون واقعا ویتاکارت کوچک است و همراه بازی دفترجه راهنما وجود ندارد (بر خلاف بازیهای 3DS که دفترچه راهنما دارند ولی در جعبه بزرگتری عرضه میشوند). گزینه دیگر این است که شما در کارت حافظهای که برای ویتا خریداری کردهاید فضای کافی برای دانلود بازی داشته باشید و بازی را از بازار پلیاستیشن دانلود کنید. تمامی بازیهای عرضه شده برای ویتا در فروشگاه پلیاستیشن قابل دانلود خواهند بود و در صورت دانلود نسخه دیجیتال شما از تخفیف برخوردار خواهید شد. به طور مثال نسخه دیجیتال بازی Uncharted : Golden Abyss برابر ۴۴.۹۹ دلار است در صورتی که نسخه ویتاکارت آن ۶۰ دلار می باشد.